Otomobil motorlarının en verimli ve uygun şekilde çalışması için gerekli olan hava yakıt karışım oranına verilen isim olan stokiyometrik oran nedir ve kaç olmalıdır? Motorda stokiyometrik oran hakkında bilgi vereceğiz.
İçten yanmalı motorların çalışması için içerisine hava ve yakıt karışımı gönderilir. Hava, dışardan emildikten sonra filtrelerden geçer ve subaplar tarafından motora itilir. Yakıt ise depodan çıktıktan sonra yakıt pompası tarafından basınçlandırılır ve karbüratör veya enjektörler tarafından motor yanma odasına girer. Bujiler bileşimi tutuşturduktan sonra hava yakıt karışımı yanar ve ortaya çıkan basınç pistonları iter. Bu sayede aracınızın motoru bir güç üretmiş olur. Ancak kimyasal tepkimenin büyük bir hassasiyet ile gerçekleşmesi gerekir.
Stokiyometrik Oran Nedir?
stokiyometrik oran, kimyasal karışımlarda maddelerin karışım oranlarına verilen isimdir. Bu oranın tepkime öncesi, madde molekülerinin katsayılarını ifade etmektedir. Eğer stokiyometrik oran bozulursa tepkime süresi ve kalitesi düşecektir. Özellikle otomobil motorlarında bu çok önemli bir husustur. Yakıt stokiyometrisi ise 14.7/1 oranında olmalıdır. Yani motorda her 14.7 birim havaya karşılık 1 birim yakıt olmalıdır. Buna normal çalışma karışımı veya motor yanma stokiyometrik oranı adı verilir.
Stokiyometrik Oran Bozulursa Ne Olur?
Aracınızın motorunda hava/yakıt karışım oranı (stokiyometrik) bozulursa motor ya fakir ya da zengin karışımla çalışacaktır. Fakir karışım, motorda hava miktarının fazla olmasıdır. Zengin karışım ise 14.7/1 oranında yakıtın bir seviyesini geçmesidir.
1- Egzozdan Siyah Duman Çıkması: Motorda hava yakıt karışım oranı bozulduğu zaman yanmamış yakıtın egzoz gazı rengi siyahtır. Eğer aracın egzozundan kara duman çıktığını görüyorsanız motorda Stokiyometrik Oran bozulmuş demektir.
2- Araçta Yakıt Kokusu Olması: Motorun yakabileceği yakıt miktarı bellidir. Halk arasında çiğ gaz diye adlandırılan yakıt egzoz gazında yanmamış halde bulunması. Yakıt kokusu çıkmasına neden olabilmektedir.
3- Motorda Tekleme: Hava yakıt karışım oranının bozulmasının en büyük belirtilerinden bir tanesi de motorun teklemesidir. Motor normalde düz ve akıcı bir şekilde çalışır. Ancak stokiyometrik oran bozulduğunda motora kaldırabileceğinin çok üstünde yakıt bulunur. Bu durum küçük patlamalara neden olur. Bu durum motorda tekleme ve titremelere neden olacaktır.
Kaynak: reelbilgi.com